Problemy z koncentracją u dzieci
W swojej pracy niezwykle często spotykam się z problemem braku koncentracji u dzieci. Podkreślają go sami rodzice prosząc o pomoc w uporaniu się z tą uciążliwością. Prawda jest taka, że problemy ze skupieniem są typowe dla dzieci, co więcej – badania wykazują, że dotykają także ok. 6% dorosłych. Jeśli Twoje dziecko również ma problemy z koncentracją np. na nauce – ten artykuł jest właśnie dla Ciebie:-)
Problemy z koncentracją – główne przyczyny
Jednym z najczęstszych powodów braku koncentracji jest przemęczenie. Zdarza się, że dzieci biorą na siebie zbyt wiele obowiązków: lekcje w szkole, codziennie dodatkowe zajęcia, wysokie oczekiwania rodziców, siedzenie do późna nad książkami, niewyspanie, stres. To błędne koło… Niestety, tak wygląda codzienność wielu dzieciaków. W efekcie młody człowiek ma osłabione zdolności intelektualne, a problemy z kreatywnością i skupieniem są tego naturalną konsekwencją.
Zdarza się, że rodzice zauważają problemy z koncentracją u dzieci w klasie IV. Warto zatem podkreślić, że wszelkiego rodzaju zmiany mogą powodować u dziecka zmienne stany emocjonalne i przekładać się na problemy z koncentracją.
W tym przypadku błogosławieństwem dla dziecka będą cierpliwi i wyrozumiali rodzice, którzy będą wspierać młodego człowieka w zmaganiach z codziennymi problemami. Byłoby świetnie, gdyby rodzice zadbali o to, by dziecko spało minimum 8 godzin, pokazało dziecku techniki relaksacyjne, a może namówiło na rozwijanie jakiegoś hobby. Warto przy tym pamiętać, że ogromne znaczenie dla prawidłowej pracy umysłu ma właściwie zbilansowana dieta, bogata w warzywa, owoce i kwasy Omega-3 oraz nawadnianie organizmu (wodą a nie kolorowymi napojami).
Problemy z koncentracją – jak sobie z nim radzić
Niestety, problemy z koncentracją mają czasem bardziej złożony lub ukryty charakter. Zdarza się, że rodzice szukają rozwiązań farmakologicznych i podają dzieciom suplementy diety z magnezem. Nie krytykuję tego, mówię jedynie, że to nie rozwiązuje problemów. Żeby znaleźć rozwiązanie – musimy znać przyczynę… Fantastycznie opisuje to ceniony specjalista Tony Buzan. Według niego przyczyn problemów z koncentracją może być kilka:
- Nieznajomość słownictwa – czytasz tekst, w którym co rusz występują niezrozumiałe słowa, co chwilę odrywasz się od pracy z tekstem, by sprawdzić znaczenie tego słowa w słowniku. Według Buzana to błąd. Jeśli podczas czytania trafisz na słowo, którego nie rozumiesz, podkreśl je w tekście i czytaj dalej w skupieniu. Najczęściej z kontekstu będzie wynikać znaczenie. Jeśli chcesz, po przeczytaniu całej partii materiału możesz sprawdzić znaczenie wszystkich podkreślonych niezrozumiałych słów.
- Trudny materiał – przerabiasz wyjątkowo trudną dla Ciebie partię materiału i męczysz się przy tym niemiłosiernie. Zamiast się martwić i wyolbrzymiać zniechęcenie, skup się i przeczytaj materiał kilka razy – dzięki umiejętności szybkiego czytania jest to łatwiejsze.
- Nieodpowiednie tempo czytania – często w szkole słyszymy: „Czytaj wolno, żebyś wszystko zrozumiał”. To MIT! Prawda jest zupełnie inna – im wolniej czytasz, tym mniej rozumiesz. Szybkie czytanie sprzyja koncentracji dlatego trenuj tempo czytania, rozwijaj je, a poprawisz swoją koncentrację na pracy z tekstem.
- Niewłaściwe nastawienie – jeśli zasiadasz do pracy z tekstem i jesteś do tego negatywnie nastawiony, Twój poziom koncentracji będzie mizerny. Odrzuć złe myśli, wykorzystując do tego odpowiednie techniki. Pracując z tekstem wykorzystuj techniki, narzędzia i metody, dzięki którym nauka nie jest monotonna ani nudna.
- Zła organizacja – zanim zasiądziesz do pracy z tekstem zadbaj, by w zasięgu ręki mieć wszystko, co jest Ci potrzebne – kartki, ołówek, kolorowe pisaki, woda. Nie będziesz musieć wtedy odrywać się o właściwej pracy intelektualnej z tekstem, a dzięki temu zachowasz wysoki poziom koncentracji na całym etapie pracy.
- Brak zainteresowania materiałem, który trzeba przyswoić – Brak zainteresowania często bierze się z nieznajomości tematu, dlatego przejrzyj materiał, pozyskaj tzw. wiedzę wstępną. Czy wiesz, że są różne techniki uczenia się? Wybierz sposób, które lubisz najbardziej, który dla Ciebie jest najbardziej efektywny. Jeśli i to nie pomoże, spróbuj rozgniewać się na materiał, którego masz się nauczyć, bądź dla niego jak surowy krytyk: przeanalizuj go pod kątem jego słabych stron.
- Brak motywacji – zanim przystąpisz do uczenia się konkretniej partii materiału zdefiniuj swoje cele: po co się tego uczysz? Cel stanie się dla Ciebie świetnym motywatorem.
Tony Buzan zwraca też uwagę na niesamowicie ciekawą kwestię, której często nie dostrzegamy. Dziecko które się uczy jest skoncentrowane, ale:
Koncentruje się na nauce,
Po chwili koncentruje się na długopisie,
Po chwili znów koncentruje się na akapicie tekstu,
Po czy znów koncentruje się na osobie, która weszła do pokoju, itd., itd.
Zauważ, że dziecko jest cały czas skoncentrowane – tylko, nie na tym, na czym byśmy chcieli. Bo koncentracja, jak mówi Buzan, jest jak rumak, którego trzeba ujarzmić. Uczeń/czytelnik musi podejmować wysiłki, by swoją koncentrację ukierunkować właściwie.